اضطراب و بی قراری از شایع ترین بیماری های قرن اخیر است که عده ی بسیاری از افراد را درگیر کرده و باعث ازار فرد مبتلا و اطرافیان او نیز می شود.
احساس بی قراری و نا آرامی یک اختلال مغزی و روانپزشکی است که در آن، تمام وجود انسان در اثر تجربه ی ناراحتی یا فشار های روحی و روانی مضطرب شده و دچار بی قراری می شود. راه رفتن و قدم زدن و حرکت مستمر پاها و تکان دادن آنها می تواند در این شرایط به کاهش بی قراری بینجامد.
این احساس نگرانی و بی قراری مداوم اگر بی دلیل بوده و برای مدت طولانی زندگی فردی و اجتماعی شخص را تحت تاثیر قرار دهد، باید جدی و مهم تلقی شده و برای درمان اقدام شود. اضطراب و استرس تمامی اندام های بدن را درگیر کرده و باعث ایجاد تهوع و مشکلات گوارشی، تغییرات شیمیایی در سیستم گردش خون، لرزش دستها، احساس گیجی، رفتارهای غیر عادی و عوارض جسمی و روحی بسیار دیگری می شود.
احساس خطر یا نا امنی نیز می تواند باعث پیدایش احساس اضطراب و بی قراری بشود. مهمترین اقدام برای درمان این اضطراب شناخت عوامل تنش زا در زندگی فرد بیمار است. لازم است بیمار با آگاهی کامل و شناخت دقیق این عوامل در رفع سریع آنها بکوشد تا منجر به بی قراری، عصبانیت، پرخاشگری و بیشتر شدن اضطراب فرد نشود.
اضطراب به درجات مختلف ترس و نگرانی و دلهره می گویند که مقدار معمول آن مانند استرس شب امتحان برای افراد مفید و سازنده می باشد ولی اگر میزان آن به حدی برسد که باعث ناتوانی مداوم بیمار و اختلال و ایجاد مشکل در عملکرد روزانه و فعالیت های شغلی و تحصیلی و روابط شخصی و اجتماعی فرد بشود، مراجعه به پزشک متخصص ضرورت پیدا می کند. اضطراب گاه و بیگاه واکنش طبیعی بدن به بعضی مشکلات و رنجها است که باعث آمادگی بیشتر انسان برای غلبه بر مشکلات می شود.
اضطراب باعث ایجاد بیماری اختلال اضطراب عمومی می شود که در خانم ها شایع تر بوده و فرد به مدت حداقل 6 ماه از نگرانی مداوم رنج می برد. از علائم اضطراب عمومی می توان به اضطراب شدید، ترس و نگرانی زیاد، لرزش، تپش قلب، بالارفتن فشارخون، تعریق، سرگیجه و تهوع، بیحالی، لرز یا گرگرفتگی، سردرد و دردهای عضلانی، و احساس ضعف و خستگی اشاره کرد که همگی این علائم باعث ایجاد بی قراری و عدم ارامش فرد می شوند.
همه ی افراد زمان هایی از زندگی خود دچار احساس کسالت و بیماری می شوند ولی افراد افسرده و مضطرب که تحت فشارهای روحی و استرس فراوانی هستند، بیشتر از دیگران در معرض این حالت قرار می گیرند.
از عوامل بروز اضطراب و بی قراری می توان به ترس، خستگی و ناامیدی در اثر پیشرفت بیماری، تلاش برای درک محیط نا آشنا، برداشت نادرست بیمار از تحریکات محیطی مانند سر و صداها، استرس های روانی مانند از دست دادن یک عزیز یا مشکلات مالی برای بیمار و اطرافیانش، جابجایی محل سکونت، مسافرت، بستری شدن در بیمارستان و تعویض فرد مراقب بیمار، مصرف داروی جدید و عوارض جانبی آن، تغییر در زمان و میزان مصرف داروی قبلی و تداخلات دارویی، و ابتلا به یک بیماری دیگر اشاره کرد.
ایجاد محیطی ساکت و ارام.
همدلی و همراهی با بیمار با نوازش کردن و دلگرمی دادن به او.
رفع عوامل محیطی اضطراب برانگیز برای بیمار و پرت کردن حواس او ازعوامل استرس زا.
اطمینان داشتن از نبود دردهای جسمانی دیگر در وجود بیمار.
استفاده از تکنیکهای ارامش بخش و تکرار عبارات ارام بخش برای ارام کردن ذهن و بدن بیمار.
اجتناب از مهار کردن بیمار و اجبار کردن او به انجام کار.
داشتن ملایمت و مهربانی در رفتار با بیمار و ارام بودن خود شخص مراقب.
دور نگه داشتن وسایل و ابزار پرخطر از دسترس بیمار.
از آنجایی که اضطراب و بی قراری شدید باعث اختلال در همه ی زمینه های زندگی شخص بیمار می شود، لازم است در اسرع وقت اقدامات لازم برای درمان انجام شود.
مهمترین روش های درمانی برای رفع اضطراب و بی قراری و استرس شامل رفتار درمانی شناختی و استفاده از تکنیک های آن، داشتن فعالیت ورزشی منظم روزانه که باعث کنترل افکار و کاهش اضطراب می شود و داشتن تغذیه ی صحیح با رژیمی سالم و متعادل می باشد.
گنجاندن میوه ها و سبزیجات خام یا پخته در رژیم غذایی برای رفع خستگی، نوشیدن اب کافی که باعث دفع مواد زائد می شود، استفاده از گوشت قرمز و جگر به همراه میوه های خشک، عدس، زرده ی تخم مرغ و نخود که همگی منبع غنی آهن بوده و باعث رفع خستگی می شوند، همگی برای درمان استرس و اضطراب مفیدند.
همچنین، لازم است از خوردن غذاهای چرب و سنگین و مصرف خوراکی های بسیار شیرین مانند شیرینی، شکلات، نوشابه و مواد غذایی که شاخص قند بالایی دارند، پرهیز کنیم. بهتر است به جای حذف وعده های غذایی اصلی با حجم زیاد، از تعداد وعده های بیشتر با حجم کمتر و سبک تر استفاده کنیم.
منبع مقاله: هنر زندگی