بسیاری از مردم با نه گفتن مشکل دارند. بخشی از آن برمیگردد به فرهنگ جامعهای که در آن بزرگ شدیم و بخش دیگر به تمایل ذاتی انسان برای راضی نگهداشتن اطرافیانش. طوریکه گاهی فکر میکنیم موظف هستیم «بله» بگوییم. فکر نکنید چون کاری از دستتان برمیآید، حتما باید آن را انجام بدهید!
بهتر است با مطالعه و تمرین بهترین روش نه گفتن به دیگران را پیدا کنید و اینکار را به شیوهای مؤدبانه انجام دهید تا دقیقا مرزهایتان را روشن کند.
به جای نه گفتن، بگو «بعدا»
اگر تازهکار هستید و قبلا جواب منفی را تمرین نکردهاید، لازم نیست مستقیم بپرید روی جواب «نه». نه گفتن سخت است، اما کلمه «بعدا» گزینه راحتتری است که خیلی جاها به داد شما میرسد.
یک پاسخ پیشفرض انتخاب کنید مثل «بگذارید با شما تماس بگیرم» و هر زمان خواستید نه بگویید، از آن استفاده کنید. عبارتهایی مثل:
در نهایت وقتی برای گرفتن جواب قطعی پیام میدهند یا تماس میگیرند، خیلی راحت با یک نه مودبانه اعلام کنید که نمیتوانید با درخواست آنها موافقت کنید.
البته پاسخ قطعی را همیشه به بعدا موکول نکنید و هرگز دروغ نگویید. چون در دراز مدت زمینه بیاعتمادی اطرافیان به شما را فراهم میکند و اصطلاحا «حنایتان دیگر رنگی نخواهد داشت».
نه گفتن را تمرین کن
متأسفانه همیشه امکانش نیست جواب منفی خود را با پیام متنی یا ایمیل اعلام کنیم. گاهی اوقات دعوتها و درخواستها کاملا خودجوش و در لحظه اتفاق میافتد و باید بتواند فورا پاسخ بدهید.
به همین خاطر بهتر است از قبل نه گفتن را تمرین کرده باشید و بدانید چطور این درخواستها را رد کنید:
اگر هم نگران این هستید که موقع بیان کلمات شبیه ربات به نظر برسید، میتوانید روزها این جملات را جلوی آیینه تمرین کنید و سعی کنید موقع ادای کلمات، احساس خود را هم منتقل کنید.
مجبور به توضیح دادن نیستی
شاید بهانه آوردن روشی مودبانه برای رد درخواست به نظر برسد، اما خودتان را در موقعیت ناخوشایندی قرار میدهد. مثلا:
هر بهانهای هم بیاورید، کسی که مصمم باشد بله را از شما بگیرد، هر طوری شده میگیرد! پس یک روش دیگر را امتحان کنید:
البته صریح بودن یا نه گفتن ابدا به معنای بیادبی نیست. حتی اگر تمایلی به توضیح بیشتر نداشته باشید، باز هم میتوانید با رعایت ادب و قدردانی از صراحت کلام خود کم کنید و احساس بهتری به طرف مقابل بدهید.
مثلا به جای آنکه رک و مستقیم بگویید «نه، نمیتوانم این کار را انجام بدهم» میتوانید بگویید «واقعا متاسفم، فعلا برنامهای برای این کار ندارم؛ اما از اینکه به فکر من بودی ممنونم و برایت آرزوی موفقیت دارم!»
یک پیشنهاد جایگزین ارائه کن
اگر طرف مقابل شخصی است که ارتباط با او برایتان مهم است، میتوانید با ارائه یک جایگزین تاثیر کلام خود را کمتر کنید.
هدف این است که با ارائه یک جایگزین قابل قبول هم طرف مقابل ناراحت نشود و هم خود شما احساس عذاب وجدان نکنید.
برای نه گفتن از زبان بدن منفی استفاده کن
حدود ۶۵ تا ۹۰ درصد از ارتباطات انسان غیرکلامی است و بدن ما میتواند قبل از آنکه لب به سخن باز کنیم، اشتیاق یا عدم اشتیاق ما به یک مسئله را منتقل کند. از این دانش استفاده کنید و قبل از نه گفتن با زبان بدن خود جواب منفی را اعلام کنید.
وقتی با زبان بدن خود جواب منفی را اعلام میکنید، فرد مقال به احتمال خیلی زیاد پیام غیرکلامی شما را دریافت میکند. اینطوری نه گفتن کلامی هم برایتان راحتتر میشود.
با میل به اهمالکاری مقابله کن
سختی نه گفتن تا حد زیادی برمیگردد به میل درونی ما انسانها به اهمالکاری! اینکه از درون تمایل داریم کارهای خودمان را به تعویق بیندازیم و حواسمان پرت مسائلی میشود که با اهداف ما همسو نیستند. اگر دست رد به سینه دیگران برای شما سخت است، احتمالا دلیلش این است که به خودتان هم نمیتوانید نه بگویید.
میل به اهمالکاری یک هیولای بزرگ و ترسناک است که هرچه بیشتر وقت تلف میکنیم، بزرگ و بزرگتر میشود و تنها راه مقابله این است که به آن «نه» بگوییم.
هر شب قبل از خواب روبروی آیینه بایست و سه مورد از وقتکشیهای روزت را نام ببر. بعد از اینکه آنها را بلند به زبان آوردی، به خودت در آیینه بگو نه.
وقتی به خودمان نه میگوییم، این جواب را به عنوان بخش مهمی از واقعیت وجودی خود میپذیریم و اینطوری گفتن نه به دیگران خیلی راحتتر میشود. این یکی از مهمترین دلایلی است که باید بیشتر به آموزش نه گفتن پرداخته شود.
کلام آخر
هر روز فقط ۲۴ ساعت دارد. این یعنی هر مسئولیتی که میپذیریم، امکان انجام کارهای دیگر را محدود میکند و برنامه روتین روزانه را به هم می زند. پس اگر تعهد جدیدی که وارد برنامه یک روز میکنیم، به قیمت نرسیدن به فعالیتهای مهمتر آن روز باشد، باید از آن صرف نظر کنیم و به آن نه بگوییم.
در واقع مهمترین فایده آموزش نه گفتن این است که بتوانیم برای خودمان وقت بگذاریم و فضایی ایجاد کنیم که کنترل زندگیمان در اختیار ما باشد.
با استفاده از این راهبردهای ساده اما مؤثر، نه گفتن اصلا سخت نیست. همین امروز آنها را امتحان کنید و نتایج را با ما در میان بگذارید.
پرسشهای متداول:
چطور نه بگوییم که به کسی برنخورد؟
تا حد امکان بهانهتراشی نکنید و رک و مستقیم شرمندگی خود از رد درخواست آنها را اعلام کنید. اگر با طرف مقابل رودربایسی دارید، میتوانید بگویید باید برنامههایتان را چک کنید و بعدا خبر میدهید.
چرا نه گفتن به دیگران اینقدر سخت است؟
مهمترین دلیل سختی نه گفتن به دیگران این است که ما نمیتوانیم به خودمان نه بگوییم و قلبا تمایل داریم وقت خود را صرف اهمالکاری و به تعویق انداختن فعالیتهای اصلی کنیم.
موقع نه گفتن، چطور توضیح بدهیم که نمیتوانیم؟
نیازی به توضیح نیست؛ بهترین راه رد درخواست دیگران این است که بهجای بهانهتراشی و دلیل آوردن، مودبانه جواب منفی خود را اعلام کنید و هیچ توضیح اضافهای ندهید.
منبع: ایده آل مگ