از کجا بفهمیم آدم نفهمی هستیم؟

آیا تا به حال درباره این موضوع که آدم نفهمی هستید یا نه از خود سوال کرده اید؟ شاید در ابتدا این پرسش به شدت عجیب به نظر برسد. حقیقت هم این است که عملا هیچ کسی در دنیا وجود ندارد که خود را یک آدم نفهم خطاب کند. اکثر افراد در زمانی که اشتباهی مرتکب می شوند، نیز خود را بی گناه و یا حداقل قربانی می دانند. با این حال باید بدانید اصطلاح نفهمی، یک فحش نیست. همه افراد همین حالا درجه ای را از نفهمی را دارند که باید برای اصطلاح آن اقدام کنند!

 
چطور بفهمیم که نفهمیم؟

بگذارید با شما روراست باشیم، در واقع هیچ جواب قطعی برای این موضوع وجود ندارد. در اصل هیچ نام علمی وجود ندارد که توصیف‌گر رفتار افراد نفهم باشد یا با نوع رفتار و عملکرد آن ها مطابقت داشته باشد. از این رو نمی توان گفت که به طور قطع یک فرد، نفهم است یا خیر.

برای مثال زمانی که از ویژگی های دیگری مثل پرحرف بودن یا کم حرف بودن صحبت می شود، افراد مختلف بدون هیچ ترس و قضاوتی اعتراف می کنند که کم حرف یا پرحرف هستند، ولی این موضوع برای نفهمی صدق نمی کند. اگر همین حالا از شما بپرسند که «آیا شما شخصی متکبر و نفهم هستید؟» چه جوابی می دهید؟ این سوال بار سنگینی دارد. از این رو افراد در مواجه با آن تنها به دنبال یک جواب مطلوب هستند. در اکثر مواقع این پاسخ، در واقع یک نوع اظهار بی گناهی است. برای مثال در همان لحظه می گویید «درست است که رفتار خوبی با آن صندوقدار نداشتم اما خب حقش بود! او بود که در ابتدا نوشیدنی من را در لیوان مخصوصش نریخت!» به این صورت رفتار خود را هر طور هم که باشد، توجیه می کنید.

باید بدانید حتی نخبگان دانشگاهی نیز از این موضوع مصون نیستند. بسیاری از افراد تحصیلکرده و متفکر نیز طبق پژوهشی که دن ام کاهان انجام داده است، مهارت بسیار زیادی در توجیه باورهای خود دارند. برای مثال آن ها می توانند شواهد پیچیده ای که درباره قانون منع حمل سلاح وجود دارد را به گونه ای تفسیر کنند که با علایق سیاسی شان منطبق باشد.

از طرفی هم هیچ ارتباطی بین نظر شخصی یک فرد و شخصیت واقعی او وجود ندارد. مثلا بعضی از افراد نفهم، کاملا به نفهمی خود آگاه هستند، اما عده ای دیگر خود را انسانی عالی و بی نقص می دانند. این موضوع برای انسان های فهمیده نیز صدق می کند. بعضی از انسان های فهمیده به فهیم بودن خود آگاه هستند، اما عده ای دیگر از آن ها فکر می کنند از نظر اخلاقی بسیار پایین هستند.

متاسفانه موانع زیادی وجود دارد که نمی گذارد انسان ها شخصیت واقعی خود را بشناسند. حال آن که شناخت حقیقی خود نه تنها به پیشرفت شخصی، بلکه به پیشرفت جامعه و جهان نیز کمک بزرگی می کند.

یک مشکل بزرگ در علم

یکی از بزرگ ترین موانعی که حقیقت انسان های نفهم را آشکار نمی کند، این است که در علم هیچ نامی برای توصیف این رفتار وجود ندارد. هنوز هم که هنوز است پژوهشگران نتوانستند یک اسم را انتخاب کنند که تمام رفتارهای افراد را نفهم را در بر بگیرد. این را هم باید بدانید که گستره رفتارهای نادرستی که افراد نفهم انجام می دهند به قدری زیاد است که شاید هر روز یک رفتار جدید در آن مشاهده شود.

شباهت نفهمی با نارسیسیسم، ماکیاولیسم و شخصیت روان‌رنجور

نفهمی شباهت های زیادی با هریک از این موارد دارد. البته در بسیاری از جهات نیز با آن ها متفاوت است، از این رو نمی توان گفت به طور دقیق نارسیسیسم، ماکیاولیسم و شخصیت روان‌رنجور با یک شخصیت نفهم یکی است.

نارسیست ها خود را مهم تر از اطرافیانشان می دانند، نفهم ها نیز همینطور هستند. اما تفاوت بزرگی که بین فرد نارسیست و فرد نفهم وجود دارد این است که نارسیست ها تمایل دارند همیشه در مرکز توجه باشند اما نفهم ها اینطور نیستند.

ماکیاولیسم ها با افراد رفتاری ابزاری دارند. در واقع آن ها با افراد مختلف مانند یک ابزار برای رسیدن به اهدافشان رفتار می کنند. نفهم ها نیز از این جهت شباهت زیادی با ماکیاولیسم ها دارند. تفاوت این دو گروه در میزان رفتار خودخواهانه و بدبینی آن ها است. شخصیت ‌های ماکیاولیایی، نسبت به بدبینی و خودخواهی خود کاملا آگاه است، اما افراد نفهم نسبت به تمایلات خودخواهانه خود، آگاه نیستند.

افراد روان رنجور نیز سنگدل هستند، این ویژگی بین آن ها و نفهم ها یکسان است. اما از نظر ریسک پذیری کاملا با یکدیگر متفاوت اند، زیرا روان رنجورها به شدت ریسک پذیر اما نفهم ها به شدت ریسک گریز و محاسبه گرند.

مهم ترین ویژگی های یک شخص نفهم چیست؟

اگر تا به اینجای مقاله همراه بوده باشید، به صورت کلی متوجه شده اید که افراد نفهم چه ویژگی هایی دارند. اما اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم، افراد نفهم، کسانی هستند که هیچ ارزشی برای دیدگاه اطرافیان خود قائل نمی شوند. این دسته از افراد، مردم را مانند ابزاری می بینند که باید به درستی با آن ها رفتار کنند یا احمق هایی می بینند که فقط برای سر و کله زدن آفریده شده اند. افراد نفهم دسته ای خاص از افراد نادان هستند. برنامه ها، ارزش ها، اهداف و ایده های دیگران هیچ اهمیتی برای افراد نفهم ندارد.

این افراد، هیچ یک از انسان ها را خوب نمی دانند. از نظر آن ها رفتار هیچ فردی انسانی نیست. اگر فردی، گذشته مناسبی داشته باشد یک ابزار مناسب برای رسیدن به اهداف آن ها است، یا شخص مناسبی است که می توانند خشم خود را بر سر او خالی کنند!

از نظر آن ها یک پیشخدمت رستوران هیچ گاه نمی تواند یک فرد جذاب باشد، یا تمام افرادی که در یک صف جلوتر از او هستند، شخصیت بدی دارند.

راه دیگری که با استفاده از آن می توانید به خوبی افراد نفهم را شناسایی کنید، در نظر داشتن ویژگی افراد فهمیده است. ویژگی ها و شخصیت یک فرد نفهم کاملا متضاد با شاخصه های یک فرد فهمیده است.

معرفی روش هایی مناسب برای تشخیص میزان نفهمی افراد

مناسب ترین راه برای تشخیص میزان نفهمی یک فرد، این است که ویژگی های شخصیتی او را با افراد فهیم مقایسه کنیم. در واقع اگر می خواهید این ویژگی را در خود تشخیص دهید، باید عینک نفهمی را پشت و رو کرده و آن را به عینک فهیم بودن تبدیل کنید.

افراد فهیم همان کسانی هستند که برای افکار و علایق دیگران ارزش قائل اند. آن ها نسبت به نیازهای دیگران واکنش نشان می دهند و همیشه در مشکلات مختلف، طرف مقابل خود را مقصر نمی پندارند.

به این موضوع هم توجه داشته باشید که یک فرد مطلقا فهیم یا نفهم نیست. اغلب افراد ترکیبی از ویژگی های مربوط به نفهمی و فهیم بودن را در خود دارند. اما آیا تا به حال فکر کرده اید که شما در کدام نقطه از گستره فهیم بودن و نفهمی هستید؟ در چه جنبه هایی و نسبت به چه موقعیت هایی نفهم بودنتان بروز می کند؟

اگر زمانی و بر اثر یک سانحه، رفتار نادرستی با شخص دیگری داشته باشید و از بابت رفتار خود نگران و دلواپس باشید، در واقع در آن زمان عینک نفهمی را از روی صورت خود برداشته اید.

روش دیگری که برای تشخیص نفهم بودن یک فرد وجود دارد، توانایی او در گوش دادن است. افراد نفهم توانایی گوش دادن ندارند. افرادی که فهیم هستند، به خوبی به انتقادات دیگران نسبت به خودشان گوش می کنند، اما یک فرد نفهم اینگونه نیست. او با خود می گوید چرا باید حرف یک ابزار یا یک فرد احمق را جدی بگیرم؟ در بیشتر مواقع واکنش این فرد در مقابل انتقاداتی که به او می شود، مقابله به مثل یا داد و هوار است. در بیشتر مواقع نیز با یک لبخند به کار خود ادامه می دهد.

چطور این مشکل را حل کنیم؟

در مرحله اول لازم است نفهمی خود را به رسمیت بشناسید. شاید خنده دار به نظر برسد اما واقعیت این است بدون به رسمیت شناختن این ویژگی اخلاقی نمی توانید آن را رفع کنید. بعد از به رسمیت شناختن ویژگی خود، لازم است در زمان های مختلف خود را بسنجید. مثلا چند ساعت بعد از اینکه از یک صف طولانی خرید یا جلسه کاری بیرون آمدید با خود فکر کنید که در آن جلسه یا صف چه احساسی به افراد دیگر داشتید. آیا آن ها را مانند یک ابزار یا شخصی احمق می دیدید؟ یا فردی دارای ارزش و اعتبار؟ در اصل باید دقت کنید که در چنین شرایطی عینک نفهمی به چشم دارید یا خیر؟ بعد از آن می توانید هربار روی احساسات خود بیشتر تمرکز و آن ها را اصلاح کنید.

به عنوان نکته اخر فراموش نکنید همه ما انسانیم و در بعضی از مواقع دچار خطای نفهمی می شویم. اما نباید بگذاریم، این ویژگی به یک خصیصه اصلی در ما تبدیل شود.

منبع: کلینیک پیروزی