کمک افراطی به دیگران و اثرات مخرب آن بر زندگی

کمک افراطی به دیگران به چه معناست و چه تاثیری بر زندگی شخصی ما می گذارد؟

یکی از مراجعانم داستان عجیب و غریبی را برایم تعریف می کرد که حتی تصور رسیدن به این سطح از مشکلات سخت است. او تعریف می کرد که برادری دارد که دچار اعتیاد به الکل است. مشکل آنجاست که این اعتیاد به شدت روی زندگی او تاثیر گذاشته است. در هر ساعتی از شبانه روز، حتی نیمه شب، احتمال تماس خانواده برادرش وجود دارد که از او می خواهند برای کنترل مستی و رفتارهای برادرش به آنها کمک کنند.

بارها او را برای ترک به کمپ برده اند و در این مدت تمام هزینه های خورد و خوراک خانواده برادر با او بوده است. با آنکه آنها چند برادر و خواهر هستند، اما همه از زیر بار مشکلات این برادر فرار کرده اند و تنها این اوست که بار مشکلات روی دوشش سنگینی می کند. هر بار که تصمیم می گیرد کمی از مشکلات برادرش دوری کنند، با تماس مادر و گریه هایش تسلیم می شود و همه چیز به حالت قبل باز می گردد. دوری از خانواده، افزایش هزینه ها به خاطر نگهداری از دو خانواده، از بین رفتن مرزهای شخصی و استقلال باعث شد با همسرش به مشکل بخورد و زندگی شخصیش دچار مشکل شود.
ماجرای کمک های او تا آنجایی پیش رفت که با اصرار مادر، برادرش را در شرکت دولتی محل کار خودش استخدام کرد. همین موجب شد که با اولین مرتبه مستی و فحاشی های او به همکاران و روسا، هر دو از کار بیکار شوند. کمک کردن افراطی به دیگران مشکلی است که بسیاری از ما با آن دست و پنجه نرم می کنیم و حتی زندگی خودمان را نیز با آن به ورطه نابودی می کشیم.

گاهی تفاوت قائل شدن بین کمک کردن و کمک کردن افراطی به دیگران سخت است. شاید توجیه برخی این باشد که من مهربانم و دوست دارم به دیگران کمک کنم. درست است، اما باید بدانید چه زمانی از خط قرمزها عبور می کنید و چه زمانی زندگی تان را به خطر می اندازید.

پاسخ دیگران به کمک کردن افراطی شما چیست؟

چنانچه رفتاری آمیخته با کمک کردن افراطی داشته باشید دو نوع پاسخ از سمت کودکان، دوستان و عزیزان دریافت می کنید.
دوری:

وقتی کسی بیش از حد به شما نزدیک می شود، طبیعی ترین پاسخ دور شدن از اوست. این پاسخی طبیعی از سوی کسانی است که با توصیه های بی اجازه یا تلاشتان برای کنترل آنها از شما دور می شوند.
تکیه کردن بیش از حد:

رایج ترین عکس العمل دیگران در برابر کمک های افراطی یک شخص این است که تماما به او تکیه می کنند. علائمش آن است که هر روز و هر لحظه از شبانه روز برای مشکلاتش با شما تماس می گیرد، از شما مشاوره می گیرد اما به هیچ کدام عمل نمی کند و از شما درخواست های زیادی دارد.

 
نشانه های کمک کردن افراطی به دیگران:

برای برخی افراد کمک کردن حد و مرزی ندارد. همین امر باعث می شود زمانی به خود بیایند که یا زندگیشان به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است یا با ناسپاسی فرد مقابل رو به رو شده اند. اگر نشانه های زیر را در خود مشاهده می کنید شاید وقت آن است که رفتارتان را تغییر دهید:

•     کمک کردن افراطی به دیگران باعث وارد آمدن فشار روانی زیاد به شما و خانواده برای یافتن راه حل می شود و تمام مدت احساس خستگی دارید.

•     هر چند خودتان نام آن را توجه و محبت به دیگران گذاشته اید، اما در واقع نسبت به زندگی دیگران احساس اضطراب و نگرانی شدید دارید و دائما نگران رفتارهای آنها هستید.

•     احساس مسئولیت بیش از حد می کنید. به هر حال، شما خواهر، برادر، همسر یا دوست این فرد هستید، آیا می توانید از او بگذرید؟ چطور می توانید عقب بنشینید و شاهد سقوط او باشید؟

•     وقتی درگیر مشکل کمک کردن افراطی به دیگران هستید، بیش از حد به فکر یافتن راه حل برای آنها هستید. به تمام جزئیات زندگی آنها وارد شده اید و به جای رسیدگی به امور شخصیتان دائما در حال رفع مشکلات او هستید.

به جای کمک کردن افراطی به دیگران چیز دیگری را امتحان کنید:

به جای آنکه بار دیگران را به دوش بکشید، اجازه دهید خودشان با مشکلاتشان دست و پنجه نرم کنند. اگر مشکل جزئی و کوتاه مدت است، مانند تصادف کردن یا فوت یک فرد، کمک کردن هیچ ایرادی ندارند. اما کمک های شما به یک نفر نباید هیچ گاه به سمتی برود که مشکلات او زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد و خود از زیر بار مشکلاتش فرار کند.

این به معنی قطع ارتباط با هیچ کس نیست، بلکه کافی است در مورد کارهایی که مایل به انجامشان نیستید، قاطع باشید. مهارت نه گفتن را در خودتان تقویت کنید و در هر جایی که لازم است و به هر کسی که لازم است، نه بگویید. اگر فرد مقابل از نه شنیدن ناراحت می شود، این مشکل اوست و خودش باید آن را حل کند.

برای پاسخ دادن صبر کنید. بسیاری از مشکلات زمانی آغاز می شود که بدون فکر کردن پاسخ مثبت می دهید. زمانی که از شما درخواست کمک می شود، به نحوی پاسخ دادن را به تاخیر بیاندازید. جوانب کار را بسنجید و با حد و مرزهای خود مقایسه کنید. تنها در صورتی کمک کردن را بپذیرید که مشکلی برای زندگی شخصی خودتان ایجاد نمی کند.

نیازهای خود و خانواده را در اولویت قرار دهید. ممکن است تا به حال کمک کردن افراطی به دیگران باعث شده باشد که خود و خانواده را فراموش کرده باشید. فهرستی از نیازها، حقوق، تفریحات و امور شخصیتان تهیه کنید. آن را در اولویت قرار دهید و به تناسب به آنها رسیدگی کنید. اجازه ندهید کمک کردن به دیگران، اولویت های این فهرست را ناتمام بگذارد.

تقسیم وظایف کنید. اگر احساس می کنید تنها فردی هستید که سنگینی بار مسئولیت را به دوش کشیده اید، وقت آن است که این بار را بین دیگران تقسیم کنید.

اجازه دهید دیگران نیز لذت کمک کردن را بچشند. اگر دیگران در قبال پذیرش مسئولیت شانه خالی می کنند، در ابتدا از وظایف کوچک و کوتاه مدت شروع کنید و به تدریج بر سر تقسیم عادلانه وظایف با یکدیگر صحبت کنید.
با رها کردن کمک کردن افراطی به دیگران چه تغییری در زندگیتان ایجاد می شود؟

هر کسی باید مرزهای مشخص و سالمی در زندگیش داشته باشد. تقبل مسئولیت زندگی دیگران باعث می شود که آنها به شما وابسته شوند و حتی در طولانی مدت رابطه صمیمانه شما را خراب می کند.

وقتی دست از کمک کردن افراطی به دیگران بردارید، احساس آزادی و آرامش بیشتری می کنید. به خود و زمانتان ارزش بیشتری می دهید. با دیگران رابطه ای سالم برقرار می کنید و دیگر خبری از رابطه ناسالم والد-فرزند یا مشاور-مراجع نیست.

منبع: سیمیاروم